گفت و گو با عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران با محوریت «قیمت سوخت» و «یارانه پنهان»:
تعداد بازدید : 2
یارانه پنهان به لحاظ علمی وجود ندارد
نویسنده : دریا وفایی / گروه اقتصاد
سجاد برخورداری، عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران در گفت و گو با ما دستکاری قیمت انرژی را اشتباه محرز خواند و گفت: مشکل اقتصاد کشور، کارایی پایین در مصرف انرژی است نه یارانه پنهان. تعریف علمی یارانه ناظر بر مواردی است که دولتها صریح پرداخت میکنند و وارد بودجه یا نوشتارها میشود. این در تمام دنیا برای اهداف مشخص و معینی رایج است و البته میتواند در بخش تولید باشد یا مصرف. اما آنچه در ادبیات ۴، ۵ سال اخیر در کشورمان به نام «hidden subsidies یا یارانه پنهان» رایج شده، به لحاظ علمی وجود ندارد.
-
مصرف انرژی در کشور ما کارا نیست، مصرف ما خیلی بیرویه است
وی ادامه داد: این تنها نوعی هزینه فرصت است که آن را برای همه چیز میتوان مطرح کرد. اما موضوعی که از نظر علمی در آن اتفاق نظر وجود دارد این است که مصرف انرژی در کشور ما کارا نیست، مصرف ما خیلی بیرویه است و اتلاف منابع داریم.
-
مقصر مصرف بیرویه انرژی در ایران، مصرفکننده نیست
این پژوهشگر حوزه اقتصاد توضیح داد: مقصر مصرف بیرویه انرژی در ایران، مصرفکننده نیست. او به خدمات حملونقل و روشنایی نیاز دارد و بنزین و برق مصرف میکند. ما چه ابزاری در اختیار او قرار دادهایم که مصرف بنزین و گازوئیل این قدر بالاست. دستکاری در قیمت سوخت اشتباه است. سال ۱۳۹۸ ششمین بار بود که این اشتباه را تکرار کردیم و این کار را از سال ۱۳۴۰ انجام میدهیم. اصلاً با قیمت بازی کردن، سیاست کاملاً اشتباهی است و افزایش قیمت، مشکل را حل نمیکند، چون اقتصاد زنجیروار به هم مرتبط است و با این کار، شما هر کاری انجام بدهید، خنثی خواهد شد.
-
باید برای مصرف سوخت جایگزین متنوع حملونقل ایجاد کنیم
برخورداری درپاسخ به این سؤال که «چرا با اینکه قیمت نفت ارزان است، کسی استفاده نمیکند؟» گفت: چون مسیر گاز را جایگزین نفت کردیم. در مورد بنزین و گازوئیل هم باید یک سری کارهای اولیه انجام بدهیم و جایگزین متنوع حملونقل برای مردم ایجاد کنیم. همانگونه که حملونقل کشورهای اروپایی، نقاط مختلف را به اشکال مختلف متصل کردهاند. اگر من که ماشین شخصی استفاده میکنم، ببینم هر جایی که میخواهم بروم حملونقل عمومی هست، هزینه فایده میکنم و وقتی حملونقل عمومی برایم به صرفه است، چرا خودروی شخصی را با هزینه بالا استفاده کنم؟
-
هدفمندی یک بسته بود، نه این که فقط تغییر قیمت سوخت و پرداخت یارانه نقدی
عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران درباره تأثیر اجرای قانون هدفمندی یارانهها نیز بیان داشت: این قانون در سال ۱۳۸۹ ناقص اجرا شد، هدفمندی یک بسته بود، نه این که فقط تغییر قیمت سوخت و پرداخت یارانه نقدی انجام شود و بقیه موارد مسکوت بماند. قرار بود تولید را عادت دهیم تا کارایی انرژی بالا رود. مشکل این بود که فقط یک بخش آن سیاست را اجرا کردیم. البته اگرچه اتخاذ سیاستهای حمایتی لازم است نباید مستقیماً پول به مردم داد و باید حمایت به صورت غیرمستقیم در کارهایی مثل رایگان کردن هزینه سلامت بازنشستگان یا کوپن کالا انجام شود.
-
من اگر رئیسجمهور بودم یارانه نقدی را قطع میکردم
وی همچنین درخصوص حذف یارانه نقدی نیز اظهار داشت: من اگر رئیسجمهور بودم یارانه نقدی را قطع میکردم. در عوض باید تشخیص داده شود کدام دهکها نیاز به چه خدماتی دارند و آنها عرضه شود و به دهکهایی که واقعاً احتیاج دارند، کالا یا کوپن کالا بدهیم. در این اقشار چون بچه مشکل تغذیه دارد نمیتواند به مدرسه برود و مجبور است کار کند تا زندگیش بچرخد. اگر هزینه کودکان کار یا اجاره طبقات پایین شهر را بدهیم، میتواند زندگی این طبقات جامعه را در نسلهای آینده جبران کند.